رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه روز دوشنبه بار دیگر اعلام کرد که با عضویت سوئد و فنلاند در پیمان نظامی ناتو مخالف است؛ چراکه به سرانجام این کار خوشبین نیست و آن را بر خلاف منافع مشترک همپیمانان ناتو می‌داند.
به این ترتیب، ترکیه که پیش از این با خرید سامانه ضد موشکی از روسیه در سال ۲۰۱۹ میلادی و سپس حمایت از آذربایجان در جریان مناقشه قره‌باغ خشم بسیاری از کشورهای عضو ناتو را برانگیخته بود، بار دیگر موضعی متفاوت از دیگر هم پیمانان غربی‌اش آنهم در بحبوحۀ جنگ اوکراین گرفت.
برای پذیرش عضو جدید در این ائتلاف نظامی، رسیدن به اجماع در میان همه اعضا الزامی است؛ بنابراین از نظر تئوری، ترکیه کاملاً قادر به جلوگیری از الحاق سوئد و فنلاند است.
آنکارا نیز بر این موضوع واقف است و به همین دلیل سرسختانه در مقابل این خواستۀ جمعی ایستاده است که یکی از دلایل آن، نزاع دیرینۀ ترکیه با این دو کشور اسکاندیناوی بویژه سوئد بر سر حزب کارگران کردستان ترکیه است.
حزب کارگران کردستان ترکیه موسوم به «پ ک ک» که در سال ۱۹۷۸ میلادی تشکیل شد، دهه‌هاست با دولت مرکزی ترکیه در نبرد است و علاوه بر این کشور از سوی ایالات متحده و اتحادیه اروپا نیز در فهرست سازمان‌های تروریستی قرار گرفته است.
سوئد از دهه ۸۰ میلادی میزبان پناهجویان سیاسی بسیاری بوده و ترکیه همواره اصرار داشته که بسیاری از این پناهجویان، مظنون به عضویت در گروه «پ ک ک» هستند.
الیز ماسیکار، تحلیلگر فرانسوی و متخصص جامعه‌شناسی سیاسی ترکیه با اشاره به این نزاع قدیمی می‌گوید: «یکی از باورهایی که قوياً در میان ملی‌گرایان ترک ریشه دوانده این است که اگر گروه “پ ک ک” با وجود ۴۰ سال جنگ هنوز وجود دارد، به این دلیل است که این گروه “پایگاه‌هایی” در خارج از ترکیه دارد.»
به همین دلیل آنکارا به دنبال قطع حمایت سوئدی‌ها و فنلاندی‌ها از کردها در مقابل حمایت او از ورود این دو کشور به ناتو است.
اردوغان در جریان سخنرانی روز دوشنبه خود در شهر آنکارا تاکید کرد که در صورت عضویت این کشورها، ناتو دیگر یک سازمان امنیتی نخواهد بود بلکه به مأمنی برای حامیان تروریست‌ها تبدیل خواهد شد.
او همچنین گفت که بهتر است هیچ هیأتی از سوئد و فنلاند برای متقاعد کردن ترکیه به این کشور سفر نکنند؛ زیرا در جریان گفت‌وگوهای وزیر خارجه ترکیه با همتایان سوئدی و فنلاندی خود نیز هیچکدام از این دو کشور اروپایی حاضر نشده‌اند موضع روشنی در قبال سازمان‌های تروریستی اتخاذ کنند.
رئیس جمهور ترکیه افزود که حتی اگر رهبران این دو کشور اعلام کنند که با سازمان‌های تروریستی مخالفتند نیز حرفشان قابل اتکا نیست؛ زیرا در عمل حاضر نیستند تروریست‌ها را تحویل ترکیه بدهند. او همچنین ادعا کرد که سوئد به «لانه» سازمان‌های تروریستی تبدیل شده است و حتی به تروریست‌ها اجازه می‌دهد که در پارلمان‌ها صحبت کنند.
او گفت: «آنها برای تروریست‌ها دعوتنامه‌های ویژه می‌فرستند. آنها حتی نمایندگانی در پارلمان دارند که طرفدار حزب کارگران کردستان هستند. بنابراین چگونه می‌توانیم به آنها اعتماد کنیم؟»
آیا اردوغان می‌تواند از «حق وتوی» ناتو در مقابل سوئد و فنلاند استفاده کند؟
اولیویه کمپف، استراتژیست و تحلیلگر فرانسوی در حوزۀ ژئوپولیتیک به این کارت برندۀ ترکیه به دیدۀ تردید می‌نگرد. او در گفتگو با خبرگزاری فرانسه با اشاره تحولات منطقه و خطراتی که متوجه همپیمانان ناتو همچنین کشورهای غیرهمپیمان اما نزدیک به این ائتلاف نظامی است، پیش‌بینی کرد که «چنان فشار سیاسی بر ترکیه وارد شود که نتواند مانع الحاق فنلاند یا سوئد شود».
الیز ماسیکار، تحلیلگر فرانسوی و متخصص جامعه‌شناسی سیاسی ترکیه نیز با اشاره به اقدامات بحث برانگیز آنکارا در چند سال اخیر گفت که این اقدامات گاه تا جایی پیش رفته که مسالۀ حذف ترکیه را مطرح شده است؛ به همین دلیل آنکارا در حال حاضر در کنار مقاومت با عضویت این دو کشور، مراقب است که «به حاشیه رانده نشود».
این تحلیلگر همچنین به روابط خوب ترکیه با روسیه و همزمان با اوکراین اشاره دارد و می‌افزاید که نباید فراموش کرد که در این مقاومت، پیامی برای همراهی با مسکو نیز مستتر است؛ چراکه آنکارا همزمان با همراهی با غرب در جریان جنگ اوکراین، مراقب است زیاده‌روی نکند و روابط خوب خود با مسکو، کشوری که اقتصادش شدیدا به آن وابسته است را حفظ کند.
ارسال نظر شما
مجموع نظرات : 33 در انتظار بررسی : 10 انتشار یافته : 23